Zwierzęta jadowite – rzęsorek

Rozpoczynam serię o zwierzętach, które wytwarzają jad. W kolejnych odcinkach będzie o:

- żmii;

- pszczołach, osach, szerszeniach;

- pająkach.

--------

Rzęsorek – bo tak się nazywa bohater tego odcinka - to jedyny w Polsce ssak jadowity, z rodziny ryjówek, i są dwa gatunki: rzęsorek rzeczek i rzęsorek mniejszy, które podobno bardzo trudno odróżnić. Poluje na małe zwierzątka używając jadu. Wygląda podobnie jak myszka, i to mała myszka; rzęsorki to małe zwierzęta i nie atakują człowieka. Jesteśmy za dużą zdobyczą. Na zdjęciu widać mój kciuk i fragment dłoni, to dobrze oddaje proporcję.

To dlaczego o tym piszę, skoro człowieka nie atakuje? Dlatego, że nie mamy zbyt wielu zwierząt używających jadu, więc warto o tym wiedzieć, że takie zwierzę istnieje. Bo to rzadkość. Często zetkną się z rzęsorkiem jedynie właściciele polujących kotów, szczególnie jeśli w pobliżu kota jest rzeka.

Rzęsorek żyje nad brzegami rzek, chętnie na piaszczystych brzegach i żywi się żabami, małymi rybkami.

Grzbiet ma czarny, i boki ciała też, natomiast brzuch biały. Bardzo charakterystyczny jest wydłużony pyszczek, najlepsza cecha rozpoznawcza.

Czy kot się może zatruć, jak zje rzęsorka?

Dobre pytanie, sama się nad tym zastanawiałam. Koty chętnie polują na rzęsorki, chyba nie odróżniają ich od myszy. Próba biologiczna (jednoorganizmowa, na moim kocie) nie zadziałała, bo mój kot nie zjadał rzęsorków. Ważne: przeciwieństwie do myszy, które na ogół zjada. Rzęsorki zostawia - chyba że są bardzo młode, to zjada, wręcz z entuzjazmem. Ale młode osobniki wszystkich jadowitych zwierząt powinny nie mieć wykształconych gruczołów jadowych, bo młode, nie mające do końca kontroli nad sobą mogłyby pozabijać siebie i rodziców - takie zwierzę długo by nie pożyło jako gatunek.

Nie sądzę by ilość jadu w dorosłym rzęsorku miała zabić kota, bo przeznaczona jest do upolowania dużo mniejszej zdobyczy - ale czy kot po zjedzeniu rzęsorka się nie pochoruje od tej niewielkiej ilości –nie wiem. To jest pytanie do weterynarza (ciekawe czy o tym uczą weterynarzy?).

A jeśli rzęsorek ugryzie człowieka?

Mało prawdopodobne. Należy pamiętać, że rzęsorek nie ma absolutnie żadnego interesu w gryzieniu człowieka i w jego sytuacji jest to jedynie bezsensowne marnowanie jadu. Mówię o normalnym traktowaniu zwierzęcia, czyli przypadkowym kontakcie. A nie o pomysłach typu wzięcie zwierzaka w rękę i znęcanie się – bo wtedy to każde zwierzę ugryzie w ramach obrony; (a osobom przejawiającym takie zachowania sugeruję by zgłosiły się do psychiatry lub psychologa, bo może on pomoże na taką przypadłość, obecnie według prawa – karalną).

Normalnie rzęsorek przed człowiekiem ucieka. Podobnie jak inne polskie zwierzęta jadowite, bo dla wszystkich człowiek jest za dużą zdobyczą, nawet żmija, jeśli nie została nadepnięta ani się na niej nie usiadło, bo wtedy to już broni się wszystkim, co ma – żmija też, jeśli tylko może,  wybiera ucieczkę (dajcie jej szansę!).

W trakcie studiów medycznych niż spotkałam doniesień o ugryzieniu człowieka przez rzęsorka.

Proszę nie mylić rzęsorka z rzęsistkiem. Niektórym myli, bo podobne nazwy. 

- Rzęsorek: ssak, z rodziny ryjówkowatych, wygląda jak mała czarna myszka z długim ryjkiem.

- Rzęsistek: pierwotniak, widoczny po powiększeniu, wywołujący schorzenie układu rozrodczego. Więcej o nim w rozdziale trudne tematy, w specjalnym odcinku o rzęsistku.

O jadowitych zwierzętach - kolejne odcinki wkrótce, szukaj w rozdziale PRZYRODNICZE.