Zwierzęta jadowite: OSA - ugryzienie a właściwie użądlenie

Osa

---------

Zwierzęta jadowite, oto obiecany ciąg dalszy.

Przy okazji: wiecie. czym się różni pszczoła od osy?

Bo pszczoła ma miód.

A Osama Binladen.

(i bardzo młodzi czytelnicy bloga pewnie nie będą wiedzieli o co chodzi w tym dowcipie)

-----

Użądlenie przez osę

Użądlenie przez osę skutkuje opuchlizną wielkości kilku centymetrów i w zasadzie nie jest zagrożeniem życia, z dwoma wyjątkami(, które omawiam kilka akapitów dalej).

Żądli, a nie gryzie.

Żądło jest w odwłoku i przez nie jest wstrzykiwany jad.

Różnica między pszczołą a osą:

Z punktu widzenia skutków ugryzienia: żadna.

Puchnie podobnie szybko. Wielkość odczynu podobna. Jak ktoś jest uczulony na osę, to zwykle jest i na pszczołę. Po osie nie zostaje żądło, a po pszczole zostaje, bo pszczoła żądli tylko raz, i ginie po użądleniu. Niemniej dla użądlonej osoby obecność żądła lub jego brak nie ma większego znaczenia, bo i tak to, co miało być wstrzyknięte, to już zostało wstrzyknięte.

Ze względu na zachowanie owadów: częściej spotykamy osy, a pszczoły to raczej w pobliżu pasieki. I osa, ze względu na możliwość wielokrotnego żądlenia, może być nieco bardziej chętna do żądlenia niż pszczoła. Generalnie oba owady przylatują, bo chcą coś zjeść. Żądlą jeśli bronią siebie (na przykład przypadkowo naciśnięte), albo jeśli bronią gniazda.

Jeśli chodzi o wygląd owadów to pierwsze, zgrubne rozróżnienie to, to że osa ma wyraźniejsze paseczki, a pszczoła ma bardziej stonowane kolory – ale zasada postępowania jest taka sama: jeśli widzimy owada w paski – należy aktywnie unikać kontaktu z tym owadem.

UWAGA: jeśli wyleciała na nas chmura owadów z czegoś co poruszyliśmy - należy natychmiast zwiewać.

Użądlenia mnogie

Liczne użądlenia mogą u zdrowej osoby skutkować opuchlizną całego organizmu i śmiercią.

Na pocieszenie: to się rzadko zdarza, żeby się zetknąć z gniazdem, i zwykle zdąży się uciec, jeśli się zareaguje szybko.

Użądlenia pojedyncze

Kiedy pojedyncze użądlenie może kończyć się śmiercią (TAK, ŚMIERCIĄ CZŁOWIEKA):

1. - kiedy ktoś jest uczulony na jad osy, ponieważ wtedy opuchlizna jest dużo większa niż kilka centymetrów, i w przypadku obrzęku uogólnionego, w tym obrzęku dróg oddechowych - pacjent się dusi. Osoby uczulone uzyskają wytyczne: co robić przy użądleniu i jakie leki podać - u swojego lekarza prowadzącego. Każda osoba uczulona powinna się dowiedzieć jak zadbać o siebie przy użądleniu i jak postępować, żeby przeżyć. Wskazówki mogą się różnić u różnych pacjentów.

2. - kiedy ktoś (zdrowy i nieuczulony) zostanie użądlony w język albo w gardło. Zwykle przy przypadkowym spożyciu osy z pokarmem. Wtedy te kilka centymetrów opuchlizny przypada akurat w rejonie gdzie obrzęk zatka drogi oddechowe. Zwłaszcza przy ugryzieniu w głębi buzi, w tył, czyli w nasadę języka.

Jeśli ugryzienie będzie nie z tyłu tylko z z przodu, w czubek języka, to język spuchnie i trudno będzie mówić, ale jest szansa, że obrzęk nie zamknie drogi oddechowej.

Tak, to nie pomyłka. Osoba zdrowa, nie uczulona na jad osy, może umrzeć w wyniku użądlenia przez osę, jeśli osa ugryzie w język w głębi buzi.

To się generalnie rzadko zdarza, ale może się zdarzyć. Co wtedy należy zrobić? Należy zrobić tracheotomię. Tracheotomia, czyli rozcięcie tchawicy – bo tyle znaczy ta nazwa łacińska – to zabieg, który pozwala dostać się do tchawicy, rejonu gdzie droga oddechowa ma ścianki wzmocnione chrząstką, i obrzęk tak łatwo jej nie zamknie, dzięki sztywnym chrząstkom. Powyżej tchawicy jest krtań i miękkie tkanki gardła, one puchnąć zamkną światło drogi oddechowej. Po prostu, tak po inżyniersku, należy ominąć zwężenie i blokadę.

Trochę to drastyczne, bo to oznacza cięcie wykonywane na szyi. Nie każdy będzie umiał – a warto się nauczyć, w którym miejscu ciąć. Warto umieć, tak na wszelki wypadek. I teraz pociecha dla co wrażliwszych czytelników, którzy nie wyobrażają sobie że mogą rozciąć czyjeś ciało, zwłaszcza na delikatnej szyki: na szczęście jest spora szansa, że zanim osoba ugryziona spuchnie aż tak, że się zatka – to zdąży przyjechać karetka – bo puchnięcie zajmuje trochę czasu.

Życzę, by nigdy nikt nie potrzebował ani robić tracheotomii, ani wzywać karetki do osoby użądlonej w buzię. Użądlenie płytko, w pobliżu ust, nie powinno być niebezpieczne, najgorzej jak użądlenie jest w głębi buzi, niemniej na wszelki wypadek dobrze wezwać pogotowie w każdym użądleniu w buzię - lub na pogotowie się udać samemu, jeśli mamy możliwość szybkiego dotarcia samodzielnie.

Użądlenia w inne części ciała, jeśli się nie jest uczulonym, to nie są tak spektakularne. Wręcz poza niewielką opuchlizną nic się nie dzieje.

---
Wszystkie odcinki o osie z tego bloga znajdziesz TUTAJ