piątek, 30 marca 2012

KRWINKI CZERWONE

KRWINKI CZERWONE to główny komórkowy składnik krwi, i to one nadają krwi czerwoną barwę.

Komórka krwi nazywa się fachowo erytrocyt, ma wielkość około 7 mikrometrów (to taka przecięta wielkość komórki), jest okrągła, i spłaszczona, z zagłębieniem w środku. Nie ma jądra. Młode komórki krwi mają jądro, ale tracą je i dojrzały erytrocyt jądra nie ma.

Powstają w szpiku. Więcej o szpiku, i o tym, że jest czerwony i żółty, czyli młody i stary i skąd brać do przeszczepu to będzie w oddzielnym odcinku „szpik”.

Giną w wątrobie i śledzionie. Z rozpadu tych komórek powstaje żółty czy brązowy barwnik, zwany bilirubiną, który daje brązowy kolor z przeproszeniem kupy.  To co, jak by nie było wątroby to kupa by była biała? No całkiem biała to nie, ale znacznie jaśniejsza, i to się zdarza w sytuacji żółtaczki mechanicznej – czyli takiej gdzie wyjście z wątroby jest na przykład zatkane kamieniem i żółć się nie wydziela. Wtedy objawem jest odbarwienie kału i ciemne zabarwienie moczu. A wszystko przez krwinki.

Ile żyje krwinka?
Około 120 dni.

A potem umiera?
Tak, stare krwinki (często uszkodzone) są sprzątane przez wątrobę i śledzionę.

Czy śledziona jest konieczna?
Sama wątroba też daje sobie radę

Co robi krwinka?
Przenosi tlen do tkanek. W sobie przenosi, w środku jest upakowana hemoglobiną. Hemoglobina jest bardzo ciekawym związkiem, bo przenosi tlen, a dokładniej chodzi o to jak ten tlen przenosi. Dlaczego hemoglobina raz tlen bierze w siebie (w płucach), a raz oddaje (w tkankach)? Skąd wie, co ma robić? Wie stąd, w skrócie, że w zależności od pH, które w tkankach jest ciut bardziej kwaśne niż w płucach, zmienia jej się kształt cząsteczki chemicznej i układ wiązań i nabiera „ochoty” oddawać albo brać. Ta minimalna różnica w pH jest wystarczającym sygnałem. Więcej o hemoglobinie, budowie, i wiązaniach, oraz jak do będzie u dziecka w brzuchu matki gdzie przecież jest kwaśno jak w ciele matki -  w odcinku „hemoglobina”.

Czy krwinka transportuje dwutlenek węgla?
Tylko trochę. O ile tlen jest przede wszystkim transportowany przez hemoglobinę, o tyle dwutlenek węgla przede wszystkim podróżuje do płuc rozpuszczony w krwi tak po prostu.

Grupy krwi: opisałam w oddzielnych odcinkach, bo są tego warte. Generalnie chodzi o to, że krwinka na swojej powierzchni ma cukry, białka i różne takie dodatkowe substancje, które mogą uczulać, czyli przeciwko nim mogą być wytwarzane przeciwciała. Wtedy po przetoczeniu niezgodnym grupowo przeciwciała dawcy niszczą nowe krwinki. Jeśli jest ich malutko, to po prostu zostaną zniszczone w wątrobie lub śledzionie. Jeśli jest ich dużo, jak po przetoczeniu pół litra krwi – to przeciwciała spowodują wytrącanie krwinek w naczyniach. Wszystkich. Na raz. Więcej znajdziecie w kolejnych odcinkach serii krew.
-----------

Podobne tematy: 


SERIA KREW: Grupy krwi

3 komentarze:

Anonimowy pisze...

dodałabym, że wraz z wiekiem krwinki ( erytrocyty ) starzejąc się, robią się bardziej sztywne. Dlatego przechodząc przez wąskie zatoki śledziony nie dadzą rady się przecisnąc, i wtedy w sledzionie szlag je trafia. Ale przeciez są już stare, a szpik ciągle produkuje nowe.

Lila pisze...

Dokładnie. Dziękuję za uzupełnienie.

Unknown pisze...

A w wyniku hipoglikemi (długotrwałej) nadaj krwinki obumierają w w wątrobie czy już w wyniku głodu gdziekolwiek?